Escureixiu

O escureixiu^{[1][nota 1]} u boca de nueit^{[1][nota 2]} ye l'inte d'o día en que o Sol se pone per l'Ueste, dispareixendo per debaixo lo plan de l'horizont.^[2] Tamién se conoixe iste periodo como cabotarde^{[1][nota 3]} por trobarse en o cabo d'a tarde.

A hora d'o escureixiu varía seguntes o tiempo de l'anyo y a latitut d'o puesto dende o cual se lo mira. Istas variacions se deben a la inclinación de l'eixe d'a Tierra y a lo movimiento d'o planeta arredol d'a suya orbita. En as semanas que abracan os solsticios de verano y d'hibierno, igual lo escureixiu como l'alba se rezagan una mica cada día. A refracción per l'atmosfera d'as rayadas d'o Sol fan que veigamos a suya luz mesmo cuan o Sol ya s'ha puesto. Ixa refracción aluenga o día y alcuerza la nuei.

A difusión Rayleigh de luz azul per o polvo atmosferico produz os tipicos tintes royiscos en o cielo ta lo escureixiu, que pueden fer-sen mas espectaculars per l'efecto d'as boiras, o fumo, a cenisa d'as erupcions volcanicas u os gases causaus per l'actividat humana. O brilo d'as colors acostumbra a estar mas intenso que ta la boca de día, ya que per un regular bi ha mas polvo en a baixa atmosfera ta la fin d'a chornada, si bien tot pende muito d'a ubicación cheografica d'o espectador.

Como simbolo, o escureixiu representa os intes zaguers de bella cosa, como la viellera en a vida d'as personas.

1. ↑ ^{1,0 1,1 1,2} (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024 (accesible vía web).
2. ↑ (en) B. Guenther, ed. (2005). Encyclopedia of Modern Optics. Vol. 1. Elsevier. p. 186.

Error en a cita: Existen etiquetas <ref> ta un grupo clamau "nota", pero no se trobó garra etiqueta <references group="nota"/>